Jak sklep z kawą, pozwolimy sobie egoistycznie zgadnąć, jak wygląda dzień typowego człowieka. Otwiera oczy, a próbując wstać z łóżka już jest przy swoim ekspresie do kawy, który to w ciągu kilkudziesięciu sekund przygotuje dla czarny napar i napędzi rzesze ludzi na całym świecie (ostrzegaliśmy, że wstęp będzie subiektywny). A nie wspomnieliśmy jeszcze o specyficznym syknięciu wody przepływającej przez kawowe „ciastko” w portafiltrze.
Czy nie zjadała Was kiedykolwiek zwyczajna dziecięca ciekawość, jak właściwie działa ekspres do kawy? Jeśli odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, to mamy coś specjalnego. Dzisiaj badamy wnętrze ekspresu – część, o której w kontekście parzenia kawy mówi się najmniej.
Oczywiście należy zaznaczyć, że różne typy ekspresów będą działały w różny sposób. Ciśnieniowy ekspres do kawy to coś zupełnie innego niż urządzenie przelewowe. W tym tekście chcemy skupić się na ekspresach ciśnieniowychm czyli tych, których działanie opiera się na „przepychaniu” gorącej wody przez drobno zmieloną kawę przy pomocy ciśnienia.
Źródło: Przyjaciele Kawy
Części ekspresu do kawy
Zanim przejdziemy do właściwej części artykułu, koniecznym jest omówienie funkcji poszczególnych części, by poznać schemat budowy ekspresu do kawy. Zaczynając od tych znanych każdemu, wymienić można oczywiście zbiornik na wodę. To stąd pobierana jest woda, która finalnie ląduje w naszej filiżance. Istnieją urządzenia pozbawione tego elementu, pobierające wodę bezpośrednio z sieci wodnej.
Następną częścią jest bojler lub termoblok i jest to część ekspresu, w której woda jest podgrzewana, a w przypadku ekspresów z dyszą parową, tworzona jest także para wodna. Istnieje kilka różnych typów bojlerów: ekspresy domowe zawierają zazwyczaj jeden, natomiast urządzenia komercyjne – dwa, dzięki czemu możliwe jest jednoczesne parzenie kawy i spienianie mleka.
Istotnym elementem jest pompa, która bywa przez niektórych nazywana sercem ekspresu do kawy. Dwa najpopularniejsze typy pomp to pompa rotacyjna oraz wibracyjna, które (odpowiednio poprzez rotacje lub wibracje) wytwarzają ciśnienie, dzięki któremu możliwe jest zaparzenie pysznej kawy.
Nie zapomnijmy także o jednostce zaparzającej. Jest to element w ekspresie, do którego „wkręcamy” kolbę. Służy jako punkt styku, i to właśnie w grupie zaparzającej gorąca woda jest równomiernie przepuszczana przez powierzchnię kawy dzięki systemowi specjalnych „prysznicy”.
Jeśli chodzi o kolbowy ekspres do kawy, ważną częścią w nim będzie portafiltr, zwany również kolbą. Służy on jako uchwyt do sitka, w którym znajduje się zmielona kawa. Dzięki specjalnym wylewkom znajdującym się w dolnej części portafiltra, napar trafia prosto do kubka.
W jaki sposób przebiega proces parzenia?
Znając podstawowe części ekspresu możemy przejść do rozwiązania zagadki: w jaki sposób właściwie działa ekspres do kawy? Woda ze zbiornika poddawana jest ciśnieniu dzięki działaniu pompy. Następnie jest ona podgrzewana niemalże do temperatury wrzenia. Gorąca woda pod ciśnieniem dzięki systemowi specjalnych rurek jest następnie transportowana do grupy zaparzającej, a specjalny prysznic równo rozprowadza ją po powierzchni drobno zmielonej kawy znajdującej się w portafiltrze. Wszystko trwa zaledwie kilkanaście do kilkudziesięciu sekund, po których z wylewek portafiltra zaczyna wydobywać się gęste, czarne espresso.
Ile barów powinien generować ekspres do kawy?
Ile barów powinien mieć ekspres do kawy? Producenci często prześcigają się w liczbach, oferując ekspresy potrafiące wygenerować ciśnienie rzędu kilkunastu barów wywołując w konsumentach podświadome wrażenie, że więcej barów de facto równa się mocniejszej kawie. Nie jest to prawda, ilość kofeiny nie jest zależna od wysokości ciśnienia. Do przygotowania esencjonalnego, mocnego espresso wystarczy 9 barów (a niektóre nowoczesne kawiarnie eksperymentują nawet z parzeniem espresso z użyciem jeszcze niższego ciśnienia). Faktem jest jednak, że ekspres do kawy jest niezbędny, ludzkie ręce nie są bowiem zdolne do wygenerowania ciśnienia tak wysokiego, by stworzyć prawdziwe espresso na przykład w ręcznym AeroPressie.
Ile prądu zużywa ekspres do kawy?
Ekspres do kawy to urządzenie, które nie zużywa zatrważająco dużych ilości prądu. Zazwyczaj wystarczy kilka minut na jego nagrzanie i kilkadziesiąt sekund na zaparzenie kilku filiżanek pysznej kawy. Zaparzenie dwóch filiżanek to wydatek energetyczny wynoszący mniej więcej 300-600 watów, a więc zaledwie kilkanaście groszy w rachunkach.
Co jednak z zapominalskimi, którzy przez przypadek zapomną o odłączeniu ekspresu od prądu. Na ratunek przychodzą… producenci! W trosce o środowisko wielu producentów oferuje dziś urządzenia, które po kilkunastu minutach bez aktywności wyłączają się automatycznie!
Zakończenie
Mamy nadzieję, że ten artykuł nieco odczarował całą magię stojącą za niepozornym procesem parzenia kawy. Znacie już wszystkie najważniejsze części ekspresu, wiecie, jak przebiega proces przygotowania od zbiornika na wodę aż po wylewkę portafiltra. Wiecie też, że więcej barów nie oznacza mocniejszej kawy, a do pysznego espresso w zupełności wystarczy 8. Cóż więc pozostało? Już tylko jedno: miłego parzenia!
