Czy mobbing w pracy jest zjawiskiem powszechnym, czy sporadycznym? Jaka jest istota mobbingu – co za mobbing uznamy? Jak to jest doświadczać mobbingu w zakładzie pracy? Ale najważniejsze: co można zrobić, aby praktyki mobbingowe ograniczyć możliwie całkowicie i co robić, kiedy to my padamy ofiarami tego negatywnego zjawiska.
Zjawisko mobbingu w pracy
Mobbing należy właściwie do pojęć z zakresu socjologii pracy. To realne działania, które realnie dotykają pewną część pracowników, w pewnych warunkach mogą być nawet zinstytucjonalizowane, ale zawsze negatywnie wpływają na osoby doświadczające mobbingu oraz na samą firmę, w której mobbing stwarza nieznośne warunki pracy, co przecież z oczywistych względów szkodzi także ekonomii przedsiębiorstwa. Jednakże głównym wymiarem mobbingu w pracy jest wymiar psychologiczno-społeczny.
Rozumiemy poprzez mobbing w pracy takie działania, które najczęściej są wykonywane przez przełożonych, a które są wrogie wobec pracownika, stanowią pewnego rodzaju nadużycie, mogą łamać kodeks pracy, objawiają się na różne sposoby: nieuzasadniona decyzja o wydłużeniu czasu pracy, „robienie czarnego PR”, obmowa, nieuwzględnianie zdania pracownika, który czasem zostaje zepchnięty do roli osoby wykluczonej z grupy pracowniczej swojej firmy, czasem jest szantażowany utratą pracy w przypadku niespełniania wygórowanych i nieuzasadnionych wymagań przełożonego, itd. Widzimy więc jak szeroki zakres może przybierać to szkodliwe zjawisko.
Co powinna zrobić osoba dotknięta mobbingiem
Współpraca jest niezbędnym środkiem do realizacji celów każdego przedsiębiorstwa i każdej instytucji. Zgodne współdziałanie pracowników dla osiągnięcia celów przedsiębiorstwa jest stanem pożądanym ze względu na komfort pracy jednostek oraz wyniki zakładu pracy. Mobbing nie tylko bywa nieznośny psychologicznie dla jednostki, lecz jest również przyczyną niższej produktywności w firmach.
Osoby dotknięte mobbingiem (w pojęciu mobbingu zawiera się również brak racjonalnego uzasadnienia dla działań mobbingowych) zawsze mogą powoływać się na regulaminy i kodeksy firmowe, zachowywać asertywność, wykazywać się wynikami w pracy, zwracać się do swoich szefów o mediacje i komunikować im ten problem. To pracodawca powinien stworzyć takie warunki wzajemnej współpracy w grupie, aby zapewnić ich demokratyczność, co w znacznym stopniu zapobiega praktykom mobbingowym. W skrajnych przypadkach osoba poddana mobbingowi ma zawsze możliwość zwrócenia się do instytucji prawa pracy.
Mobbing może być motywowany także niechęcią osobistą. Wtedy zawsze dobrze jest porozmawiać, nawet jeśli spotykamy ludzi nam nieżyczliwych. Psychologicznie strategia wybrnięcia z sytuacji mobbingowej powinna polegać na obaleniu wszystkich uzasadnień, które są przytaczane na rzecz działań mobbingowych (ponieważ dla mobbingu nie ma uzasadnienia) oraz wykazaniu niesłuszności praktyk panujących w zakładzie pracy, gdzie dochodzi do mobbingu – a musimy wiedzieć, że pracownicy wyższego szczebla zwykle racjonalnie reagują na dobre argumenty. Tak, możemy i powinniśmy bronić się przed mobbingiem.
Pozostajemy przy sprawach dotyczących wszystkich pracowników i pracodawców i polecamy przeczytać artykuł „Trudny rynek pracy w czasach pandemii – w tych branżach praca jest stabilna„, z którego dowiedzą się Państwo jak układać sobie życie zawodowe w epoce Covid-19.
