Koncepcja work-life balance ma swoje korzenie w latach 70. ubiegłego wieku. Idea ta jest odpowiedzią na problemy społeczne, jakie zaobserwowano w owym czasie, w tym przede wszystkim wypalenie zawodowe i pracoholizm. Zauważono też konsekwencje, jakie niosą ze sobą te zjawiska w kontekście zdrowia oraz produktywności pracowników. Dziś równowaga praca-życie to już nie tylko idea, ale i konkretne dyrektywy unijne.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak wpływa na zasoby ludzkie ma równowaga praca-życie?
- Co to jest dyrektywa work-life balance?
- Jak wygląda równowaga praca-życie w kontekście pracy zdalnej?
- Jakie strategie przyjmują firmy w obszarze well-being pracowników?
Jak równoważenie pracy i życia wpływa na zasoby ludzkie
Well-being pracowników jest ściśle powiązane z tym, czy osiągają oni równowagę między życiem prywatnym, a zawodowym. Dzięki intensywnie rozwijającej się w ostatnich dziesięcioleciach psychologii pracy wiemy, jak przepracowanie czy wypalenie zawodowe oddziałuje na stan psychofizyczny człowieka. Zmęczenie i stres radykalnie obniżają samopoczucie i produktywność pracownika, który nawet pomimo wielogodzinnej, codziennej pracy, nie wykorzystuje swojego potencjału. Warto zapoznać się z analizą zaprezentowaną na portalu rodzinaipraca.gov.pl, z której dowiemy się m.in, że “ (…) zaburzony work-life balance 12-krotnie zwiększa ryzyko wypalenia zawodowego, 6-krotnie zwiększa prawdopodobieństwo podlegania silnemu stresowi w pracy i 3-krotnie podnosi ryzyko wystąpienia stanów depresyjnych”. Zatem mit, według którego im więcej i intensywniej pracujesz, tym więcej z siebie dajesz – upadł. Na jego miejsce pojawia się świadomość, że liczy się nie ilość, a jakość. Tej można oczekiwać od pracownika mającego czas na swoje prywatne życie, w którym odpoczywa, uprawia ruch, spotyka się z przyjaciółmi, uczestniczy w życiu kulturalnym.
Work-life balance w ustawodawstwie
Znaczenie work-life balance zostało dostrzeżone przez Parlament Europejski, który opracował bezpośrednio dotyczącą tej koncepcji dyrektywę 2019/1152. W Polsce obowiązuje ona pracodawców od 26 kwietnia 2023 roku i wpisana jest w formie zmiany do Dziennika Ustaw Kodeksu pracy pod pozycją 641. Nakłada ona na pracodawcę szereg obowiązków uwzględniających potrzeby pracowników m.in. w kontekście urlopów (także tych wymuszonych wyjątkowymi okolicznościami), pracy w nadgodzinach, dodatkowych przerw, urlopów macierzyńskich i aktywności zawodowej młodych matek oraz elastycznej organizacji pracy, w tym pracy zdalnej. Dyrektywa europejska dotycząca równowagi między życiem zawodowym, a prywatnym jest w Polsce potrzebna, na co wskazują konkretne liczby. “Dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) jednoznacznie wskazują, że pracownicy w Polsce są w czołówce narodów europejskich pod względem liczby przepracowanych godzin w ciągu roku. (…) W 2021 roku Polacy pracowali średnio 1830 godzin. W tym samym okresie pracownicy z Niemiec i Wielkiej Brytanii wypełniali obowiązki służbowe krócej – odpowiednio o 481 i 333 godziny”.
Work-life balance w kontekście zdalnej pracy
Czym innym jest równowaga praca-życie w przypadku, gdy przebywamy wyłącznie w biurze, a czym innym, gdy dotyczy nas model hybrydowy czy praca w pełni zdalna. I tu pojawia się zarządzanie czasem – umiejętność samodzielnego oddzielania obowiązków zawodowych wykonywanych w domu od czasu przeznaczonego na życie prywatne. Kluczem jest wypracowanie codziennej rutyny. Ustalenie ze sobą, członkami rodziny oraz pracodawcą i zespołem, w jakim przedziale czasowym pracujemy i jesteśmy dostępni. W home office warto też pamiętać o przerwie na lunch, która nie powinna polegać na tym, że spożywamy obiad przy stanowisku pracy. Oderwanie się od niego, zmiana miejsca, otoczenia działa odświeżająco na umysł i ciało. Samo miejsce pracy najlepiej jest choćby symbolicznie wydzielić od przestrzeni prywatnej np. poprzez różnego rodzaju przegrody – parawany, ścianki mobilne czy nawet kwietnik i dobrze przy tym, by nie było to pomieszczenie, w którym śpimy. W pracy zdalnej ważne jest również dobre poznanie siebie. Wówczas zarządzanie czasem staje się efektywniejsze. Jeśli na przykład jesteśmy bardziej kreatywni i pobudzeni przed południem, wówczas planujmy na tę część dnia trudniejsze zadania pozostawiając na popołudnie łatwiejsze. I odwrotnie.
Strategie firm wobec równowagi między pracą a życiem prywatnym
Pracownicy mniej zestresowani i mniej przepracowani wnoszą do organizacji dużo więcej wartości. Są bardziej zaangażowani, a praca jest dla nich źródłem motywującej satysfakcji. Przekłada się też na lojalność, a co za tym idzie – wizerunek pracodawcy. To dlatego firmy opracowują obecnie strategie, które wspierają pracowników w osiąganiu work-life balance.
Opierają się one najczęściej na zapewnianiu im dodatkowych benefitów, które z jednej strony zachęcają do rozmaitych aktywności po godzinach pracy, z drugiej zapewniają poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Najbardziej popularne obecnie to: karty sportowe, bilety do kina, ubezpieczenia na życie, bony zakupowe, dodatkowe dni wolne od pracy, pomoc psychologiczna, treningi np. uważności czy wprowadzające w techniki zarządzania czasem.
Równowaga praca-życie jest korzystna zarówno dla pracodawców, jak i pracowników. Warto przemyśleć program wprowadzania konkretnych rozwiązań w oparciu o rozmowę i analizę potrzeb. Nasza firma zajmuje się tworzeniem strategii dedykowanych danej organizacji, które skutkują poprawą relacji, wzrostem satysfakcji z wykonywanej pracy, wspierają zdrowie i dobre samopoczucie. Przekładają się też na znaczny wzrost zaangażowania w osiąganie celów biznesowych przedsiębiorstwa.
