Zdarzenia gospodarcze, które mają miejsce w firmie, mogą być dokumentowane w formie prostej lub pełnej. Do księgowości uproszczonej zalicza się ewidencję przychodów oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów. Niekiedy jednak przepisy wymagają prowadzenia pełnej księgowości, czyli tzw. ksiąg rachunkowych. Jakie podmioty muszą je stosować?
Czym są księgi rachunkowe?
Pod pojęciem ksiąg rachunkowych rozumie się pełną księgowość, czyli najbardziej rozbudowany sposób dokumentowania sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Zakres dokumentów i rejestrów niezbędnych przy pełnej księgowości określa art. 13 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Na księgi rachunkowe składa się:
- dziennik;
- księga główna wraz z księgami pomocniczymi;
- zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych;
- wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Kto musi stosować księgi rachunkowe?
Katalog podmiotów zobligowanych do stosowania ksiąg rachunkowych określa art. 2 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wśród nich można wymienić:
- spółki prawa handlowego, zarówno osobowe, jak i kapitałowe (w organizacji) oraz inne osoby prawne z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP;
- osoby fizyczne oraz spółki cywilne, spółki partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku, jeśli przychody netto za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 milionów euro;
- jednostki organizacyjne działające na podstawie prawa bankowego oraz ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, o świadczeniu usług finansowania społecznościowego, o funduszach inwestycyjnych, działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, funduszach emerytalnych – bez względu na wysokość przychodu;
- jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki oraz państwowe lub samorządowe jednostki budżetowe i zakłady budżetowe;
- jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
- oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych;
- podmioty realizujące zadania dotowane z dotacji lub subwencji państwowych albo samorządowych.
Obowiązek stosowania ksiąg rachunkowych dotyczy podmiotów, które mają siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Próg kwotowy zobowiązujący podmiot do prowadzenia ksiąg rachunkowych przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy. W 2023 r. limit został ustalony na kwotę 9.654,400 zł (według kursu euro 4,8272 zł).
Katalog jest obszerny, dlatego firma, która ma wątpliwości czy jest zobligowana do stosowania ksiąg rachunkowych powinna zwrócić się o pomoc do wykwalifikowanych specjalistów. Obsługą rachunkową przedsiębiorstw zajmuje się kancelariaclear.pl.
Pełna księgowość pozwala na śledzenie wszystkich wydarzeń gospodarczych oraz precyzyjną ocenę sytuacji finansowej firmy, a także zaprojektowanie przejrzystych KPI. Z drugiej strony to kosztowne i skomplikowane rozwiązanie, a jego stosowanie wymaga pomocy profesjonalistów.
