System zabezpieczenia społecznego różni się w zależności od kraju. Przed rozpoczęciem pracy lub założeniem firmy za granicą warto zapoznać się z wytycznymi obejmującymi dany obszar. Jak wyglądają składki w Szwecji i kogo obejmuje tamtejszy system zabezpieczenia społecznego?
System zabezpieczenia społecznego w Szwecji
Podstawowe ubezpieczenie w Szwecji obejmuje:
- ubezpieczenie chorobowe (sjukförsäkring),
- ubezpieczenie rodzicielskie (föräldraförsäkring),
- ubezpieczenie emerytalne (ålderspension),
- odszkodowanie chorobowe (sjukersättning),
- odszkodowanie z tytułu ograniczenia aktywności (aktivitetsersättning),
- odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy i/lub chorób zawodowych (arbetsskadeförsäkring),
- rentę rodzinną (efterlevandepension).
Nadzór nad systemem zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, sprawuje Ministerstwo Zdrowia i Spraw Społecznych (Socialdepartementet). Administracją systemem zabezpieczenia społecznego, z wyjątkiem emerytur i rent rodzinnych, zajmuje się Szwedzka Agencja Ubezpieczeń Społecznych (Försäkringskassan), natomiast administracją emerytur – Szwedzka Agencja ds. Emerytur (Pensionsmyndigheten).
System jest finansowany z podatków i składek, a ich wysokość zależy od dochodów. Składki w Szwecji (https://www.kam.nu/pl/uslugi/ksiegowosc/) odprowadzane przez pracodawców stanowią ogółem 31,42% podstawy wynagrodzenia i to właśnie one pokrywają większość kosztów. Składki te są niższe w przypadku osób powyżej 65. roku życia. Z kolei przedsiębiorcy, którzy prowadzą własne firmy, opłacają składki w wysokości 28,97% dochodów. Jeśli przedsiębiorca zaakceptuje dłuższy okres oczekiwania w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, może liczyć na nieznaczną obniżkę składki.
Kogo obejmuje zabezpieczenie społeczne w Szwecji?
System zabezpieczenia społecznego w Szwecji obejmuje wszystkie osoby mieszkające (rezydenci) lub pracujące w tym kraju. Status osoby zamieszkującej Szwecję przysługuje tym, którzy mają tam faktyczne miejsce zamieszkania. Każda osoba przebywająca w Szwecji powyżej roku jest uznawana za zamieszkującą kraj. Jeśli natomiast wyjedziesz poza teren Szwecji na okres krótszy niż 1 rok, nie stracisz swojego statusu. Obywatelstwo szwedzkie nie jest więc jednym z warunków ubezpieczenia.
W Szwecji system zabezpieczenia społecznego oparty jest na zasadzie ubezpieczenia państwowego. Oznacza to, że zarówno pracownicy najemni, jak i osoby prowadzące działalność gospodarczą korzystają z ochrony socjalnej w ramach systemu powszechnego.
Czy system zabezpieczenia społecznego jest obowiązkowy?
Tak, z wyjątkiem ubezpieczenia na wypadek bezrobocia w części zależnej od wynagrodzenia. Warto w tym miejscu zauważyć, że od 2011 roku system zabezpieczenia społecznego w Szwecji obejmuje ubezpieczenie zależne od miejsca zamieszkania (rezydencji), które zapewnia gwarantowany minimalny poziom świadczeń oraz ubezpieczenie uzależnione od wynagrodzenia i pokrywające utratę dochodów.
Kiedy należy się zarejestrować w szwedzkiej kasie ubezpieczeń?
Planujesz podjęcie pracy w Szwecji? W taki razie pamiętaj, by zarejestrować się w Försäkringskassan, czyli szwedzkiej kasie ubezpieczeń. Jeśli zamierzasz spędzić w Skandynawii co najmniej 1 rok, przed rejestracją musisz zgłosić swój adres szwedzkiemu urzędowi podatkowemu (Skatteverket).
Rejestracja w Försäkringskassan jest konieczna w następujących przypadkach:
- chcesz ubiegać się o świadczenie wypłacane przez szwedzką kasę ubezpieczeń,
- chcesz ubiegać się o zwrot kosztów leczenia za granicą,
- chcesz skorzystać z dofinansowania leczenia stomatologicznego w Szwecji,
- potrzebujesz karty EHIC (EU kort).
Do rejestracji nie jest potrzebny numer ubezpieczenia społecznego (personnummer) – jeśli go nie posiadasz, musisz mieć numer tymczasowy (samordningsnummer) służący do identyfikacji osób, które nie są lub nie były zarejestrowane w Szwecji. Jeżeli posiadasz numer tymczasowy (samordningsnummer), wypełnij wniosek 5456 Lämna uppgifter vid flytt till eller arbete i Sverige, aby zarejestrować się w Försäkringskassan oraz wniosek 5435 Ansök om intyg om rätt till vård, aby otrzymać zaświadczenie dające prawo do opieki zdrowotnej w Szwecji. Do wniosku dołącz kopię umowy o pracę.
